NA GODFREY NNKO
GAVANA wa Benki Kuu ya Sri Lanka (CBSL), Dkt.Nandalal Weerasinghe amesema Serikali mpya itakayoundwa inapaswa pia kufanya mageuzi yanayoendana na mapendekezo ya Shirika la Fedha la Kimataifa (IMF).
Gavana wa Benki Kuu ya Sri Lanka (CBSL), Dkt.Nandalal Weerasinghe.
Dkt.Weerasinghe ameyasema hayo kupitia taarifa iliyonukuliwa na gazeti la The Island akielezea kuhusiana na namna ambavyo Taifa hilo ambalo limeingia katika mgawanyiko kutokana na mdororo wa uchumi linaweza kupona upya.
Sri Lanka ni taifa la kisiwa kutoka Kusini mwa India ambalo lilipata uhuru kutoka kwa utawala wa Uingereza mwaka 1948.
Taifa hilo la Kusini lina makabila matatu yenye nguvu ikiwemo Sinhalese, Tamil na Muslim ambayo huwa yanafanya asilimia 99 ya wakazi milioni 22 wa nchi hiyo.
"Serikali mbili zilizopita zilijadiliana na IMF na kutaka kufanya mageuzi kadhaa. Iwapo mtu atajaribu kuacha njia hiyo, nchi itaingia kwenye machafuko makubwa zaidi,” Dkt. Weerasinghe amesema.
Gavana huyo amesema kuwa, serikali ijayo lazima pia ifanye mageuzi na kuiongoza nchi kutoka katika mzozo wa sasa wa kiuchumi. Na si wakati wa kufanya majaribio.
"Watu wanapaswa pia kutambua hali ambayo nchi ilikuwa nayo. Serikali mpya haikuweza kutatua mgogoro wa kiuchumi ndani ya mwezi mmoja. Watu lazima waelezwe hali halisi ni nini na nini kifanyike. Lazima kuwe na maridhiano,”amesema.
Dkt.Weerasinghe amesema kuwa, kutokana na mdororo wa sasa wa fedha itakuwa vigumu kununua kiasi cha kutosha cha mafuta, gesi na dawa.
"Tunahitaji kudhibiti matumizi yetu na nadhani tunaweza kudumisha aina fulani ya utulivu. Ikiwa tutaendelea kuagiza kama tu, hatutakuwa na pesa za kununua mafuta na vitu vingine muhimu. Pia ni matumaini yangu kwamba India itaendelea kutusaidia. Ikiwa tutapata uingiaji mkubwa wa fedha za kigeni, mambo yataboreka.
"Tunaweza kudhibiti mfumuko wa bei unaotokana na mahitaji. Hivi sasa, mfumuko wa bei pia unasababishwa na bei ya juu ya mafuta, kushuka kwa kasi kwa rupia, uhaba wa gesi na mafuta. Hizi ndizo sababu kuu za uhaba. Ikiwa bili ya umeme itapanda, mfumuko wa bei utakuwa asilimia 70. Hii haiwezi kudhibitiwa na viwango vya riba tena.
“Tukiingia kwenye mfumuko wa bei hali itakuwa ngumu zaidi kuliko ile tuliyokabiliana nayo kutokana na uhaba wa dola. Ikiwa tutaingia kwenye mfumuko wa bei, hakuna biashara itaweza kuendelea. Tumeona kinachotokea nchi zinapoingia kwenye mfumuko wa bei. Machafuko na maumivu yake,”amesema.
Hivyo, kazi kuu ya Benki Kuu ni kudumisha utulivu. Kadiri mfumuko wa bei unavyoongezeka ni maskini, wastaafu, na wale walio na mapato ya kudumu ndio wataathirika zaidi, alisema.
"Hypernflation (mfumuko juu zaidi) itakuwa mbaya kwa kila mtu. Hata hivyo, itakuwa mbaya zaidi kwa makundi niliyotaja hapo juu. Hilo likitokea, kutakuwa na masuala makubwa ya kijamii pia, kwani watu wanaachishwa kazi,”amesema Dkt.Weerasinghe.
Gavana wa CBSL amesema kuwa, kuendelea kwa msukosuko wa sasa wa kisiasa kutaongeza mzozo wa kiuchumi zaidi nchini Sri Lanka.
"Tunahitaji kuleta utulivu wa uchumi mkuu kwa msaada wa IMF. Tunahitaji kurekebisha deni. Tunahitaji kuwa na Waziri wa Fedha na Baraza la Mawaziri kuchukua maamuzi muhimu kuhusu haya mawili. Tulipokuwa tunazungumza na IMF, Serikali ilibadilika mwezi Mei. Sasa imebadilika tena. Kadiri hili linavyoendelea ndivyo mzozo wa kiuchumi unavyozidi kuwa mrefu,”amesema Gavana huyo wa benki kuu.
Gavana wa CBSL amesema kuwa, walikuwa wakijaribu kuhakikisha kuwa hakutakuwa na mfumuko wa bei. Mfumuko wa bei ungefikia asilimia 70 katika miezi michache ijayo na kwamba wameongeza viwango vya riba ili kudhibiti mfumuko wa bei.
Amesema kuwa, kuongeza viwango vya riba ni nyenzo yenye nguvu zaidi ambayo Benki Kuu ilipaswa kudhibiti mfumuko wa bei, lakini kupunguza mfumuko wa bei sio kitu ambacho Benki Kuu inaweza kukabiliana na hali hiyo peke yake.