NA DIRAMAKINI
MELI za kijasusi kutoka nchini Urusi zinatuhumiwa kupanga ramani ya kuingilia mfumo wa mawasiliano katika Pwani ya Uingereza kama sehemu ya mipango ya kuhujumu miundombinu muhimu.
Mlinzi mwenye silaha akionekana ndani ya meli ya Admiral Vladimirsky.(Picha na Morten Krüger, DR).Maelezo ya mpango huo wa siri uliopewa jina la "meli za mizimu" yamechapishwa na vyombo vya habari barani Ulaya huku wakuu wa Downing Street na GCHQ wakionya juu ya kuongezeka kwa wavamizi wanaoegemea Urusi wanaolenga kuvuruga au kuharibu vifaa vya nishati kama vile vituo vya umeme.
Meli nyingi na boti za Kirusi, ambazo mara nyingi hujificha kama meli za uvuvi au meli za utafiti, lakini zikiwa na walinzi wenye silaha,mashirika ya kijasusi ya Ulaya yanayofanya uchunguzi mkubwa karibu na mitandao ya nishati ya pwani ya Uingereza na mawasiliano yamesema yanazichukulia kwa tahadhari kubwa.
Kwa mujibu wa The Telegraph, ripoti za siri zinadai kuwa, Urusi ina mpango wa kuhujumu mashamba ya upepo na nyaya za mawasiliano katika Bahari ya Kaskazini vikiwemo viunganishi vinavyobeba mabomba ya umeme na gesi.
Meli moja inayofanya utafiti chini ya maji ilifuatiliwa na kubainika ilikuwa inayalenga mashamba ya upepo katika Pwani ya Mashariki ya Uingereza, huku nyingine ikihisiwa kuingia Moray Firth mnamo Novemba 10, mwaka jana.
Tobias Ellwood ambaye ni Mwenyekiti wa Tory wa Kamati ya Ulinzi, amelieleza The Telegraph kuwa, hatua zinapaswa kuchukuliwa juu ya majaribio ya Urusi ya kudhoofisha usalama wa Uingereza huku akitoa wito wa upanuzi wa vikosi vya wanajeshi kufuatia ufichuzi huo.
"Hatuwezi tena kulinda bahari zetu za karibu na, kwa haki, kusonga mbele zaidi, na jeshi letu la Jeshi la Wanamaji, na vikosi vingine vina jukumu muhimu kuchukua hatua wakati huu wa amani."
Siku ya Jumatano usiku, wakuu wa GCHQ walionya kwamba mataifa ya Magharibi yalikuwa yanapambana na kuongezeka kwa shughuli za udukuzi wa Urusi huku wanajeshi wa mtandao wa Vladimir Putin wakiweka macho yao kwenye miundombinu muhimu.
Oliver Dowden, Waziri wa Ofisi ya Baraza la Mawaziri, alisema wadukuzi wanaoegemea Urusi ambao wamekuwa wakishambulia Ukraine, "wameelekeza mawazo yao kwa Uingereza".
Kwa mujibu wa ripoti iliyochapishwa na Telegraph, vikundi vya wadukuzi wa uhalifu nchini Urusi vimezidi kulenga nchi za Magharibi katika miezi ya hivi karibuni, hasa wanachama wa Jumuiya ya Kujihami ya NATO wanaounga mkono Ukraine.
Wataalamu wanasema, Warusi vijana wazalendo wanafanya mashambulizi ya mtandao dhidi ya mashirika na biashara za Magharibi.
Aidha, viongozi wa Kituo cha Kitaifa cha Usalama wa Mtandao (NCSC) wametoa angalizo kwa waendeshaji muhimu wa miundombinu ya kitaifa kuhusu tishio hilo lililofichuliwa.
Lindy Cameron, mtendaji mkuu wa NCSC, amesema, "Ikiwa Uingereza itakuwa mahali salama pa kuishi na kufanya kazi mtandaoni, basi nguvu lazima ziende kwenye ununuzi na uwekezaji."
Kitengo cha Usalama cha GCHQ pia kilionya kuhusu upanuzi wa shughuli za "hacker for hire" kwa mamluki, ambapo makampuni yenye ujuzi wa juu wa mtandao hutoa huduma zao kwa mzabuni wa juu zaidi.
Maelezo ya njama za hujuma ya Urusi katika Bahari ya Kaskazini yalitokana na uchunguzi wa pamoja wa mashirika ya habari ya umma ya Denmark, Norway, Sweden na Finland. Urusi inadhaniwa kuandaa mipango katika tukio la vita kamili na Magharibi.
Kumekuwa na msisitizo zaidi juu ya usalama wa miundombinu ya Bahari ya Kaskazini huku kukiwa na mvutano mkubwa na Urusi, hasa kufuatia shambulio la bomba la Nord Stream.
Mwaka jana, Ben Wallace, Waziri wa Ulinzi, alionya kwamba miundombinu ya mafuta na gesi ya Norway ilikuwa hatarini kwa sababu imekuwa muuzaji mkuu wa Ulaya.
Kutokana na hali hiyo, Jeshi la Wanamaji la Kifalme linanunua meli mbili za uchunguzi chini ya bahari, zinazotarajiwa kuanza kutumika mwaka huu.
Maafisa wakuu kutoka AIVD, Uholanzi sawa na MI5 na MI6, hapo awali walionya kwamba Urusi ilikuwa imenaswa kwenye ramani za mitambo katika Bahari ya Kaskazini baada ya chombo kuzuiwa karibu na shamba la upepo.
Mnamo Februari, meli ya Kirusi bila mfumo wake wa kitambulisho cha moja kwa moja, ambayo inaruhusu chombo kufuatiliwa, iliingia maji ya Ubelgiji na Uholanzi. Wakati huo, huduma za kijasusi za Uholanzi zilituhumu Moscow kwa kujaribu kuweka ramani jinsi usambazaji wa nishati ya Uholanzi unavyoonekana.
Wakati huo huo, kupitia ripoti hiyo takribani meli 50 za Urusi zinaaminika kufanya kazi katika Bahari ya Kaskazini kama sehemu ya njama ya hujuma.
Uchunguzi wa wanahabari wa Scandinavia uligundua meli hiyo kama Admiral Vladimirsky, iliyosajiliwa rasmi kama meli ya utafiti wa bahari, ingawa inatumiwa na kutekeleza kazi za kijasusi.
Meli hiyo, iliyosafiri kwa muda wa mwezi mmoja ilifuatiliwa na mtaalam wa zamani wa Jeshi la Wanamaji la Uingereza katika maeneo ya mashamba saba ya upepo kwenye pwani ya Uingereza na Uholanzi kwa safari moja.
Iliripotiwa kupunguza kasi wakati inakaribia miundombinu. Meli hiyo ndiyo iliyotangazwa kuingia katika maji ya Ubelgiji ambapo ripoti zimenukuu vyanzo vya usalama.
Inasemekana ilionekana katika pwani ya Scotland mwaka jana, wakati inadaiwa kuonekana ikiingia Moray Firth mnamo Novemba 10.
Niels Fastrup, wa shirika la utangazaji la Denmark DR, alisema, "Kulingana na wataalam wetu na vyanzo vya kijasusi ambavyo tumekuwa tukizungumza navyo, madhumuni ya kusimamishwa huko pia ilikuwa kuchunguza shamba la upepo la Seagreen ili kutafuta udhaifu unaowezekana wa kutumia katika tukio la kuongezeka kwa hali ya mzozo kati ya Urusi na ulimwengu wa Magharibi."
Afisa wa ujasusi wa Denmark aliwaambia wanahabari kuwa, juhudi za hujuma zilikuwa zikipangwa na Urusi katika tukio la mzozo kamili na Magharibi. Mkuu wa huduma za kijasusi za Norway alisema, juhudi hizo ni muhimu kwa Urusi na zinadhibitiwa moja kwa moja kutoka Moscow.
Msemaji wa Wizara ya Ulinzi alisema, "Serikali inachukulia usalama na uthabiti wa miundombinu yetu ya kitaifa kwa umakini mkubwa. Ndio maana tuliongeza doria za uwepo wa Wanamaji wa Kifalme baada ya tukio la Nord Stream na tumewekeza pauni milioni 65 katika meli ya kwanza kati ya meli zetu mbili za ufuatiliaji wa majukumu mbalimbali.
"Tunaendelea kukagua uwekezaji na shughuli zetu zote dhidi ya anuwai kamili ya vitisho na hatari." Kampuni ya Offshore Energies UK, shirika la biashara la sekta ya pwani, ilisema usalama wa mitambo yake ni suala la majadiliano yanayoendelea na Serikali.(The Telegraph)