NA DIRAMAKINI
MAHAKAMA Kuu Kitengo cha Rushwa na Uhujumu Uchumi mkoani Morogoro imemhukumu kifungo cha maisha jela mshtakiwa, Ezekiel Christopher Kidula kwa kosa la kukutwa na bangi nyumbani kwake yenye uzito wa kilo 198.41 ambapo Mahakama pia iliagiza kuteketezwa kwa bangi hiyo.
Hukumu hiyo ilisomwa Aprili 28, 2023 na Mheshimiwa Jaji Mustapha Ismail. Akisoma hukumu hiyo alisema kuwa, ushahidi wa upande wa Jamhuri umethibitisha pasipo shaka yoyote kwamba, mtuhumiwa alitenda kosa hilo. Hivyo, Mahakama ilimtia hatiani kwa kukutwa na dawa za kulevya.
Kosa hilo ni kinyume cha kifungu cha 15 (1) (a) na (3) (iii) cha Sheria ya Kudhibiti na Kupambana na Dawa za Kulevya, Sura ya 95 R.E. 2019 ya Mamlaka ya Kudhibiti na Kupambana na Dawa za Kulevya (DCEA), iliyosomwa pamoja na aya ya 23 ya Jedwali la Kwanza la Sheria, na vifungu vya 57 (1) na 60 (2) vya Sheria ya Kudhibiti Uhalifu wa Kiuchumi na Kuratibu, Sura ya 200 R.E. 200 ("EOCCA").
Awali, Mahakama ilielezwa kuwa,kosa hilo linadaiwa kutendeka Februari 8, 2022 katika Kijiji cha Kitonga wilayani Mvomero mkoani Morogoro na lilihusisha viroba 10 vyenye majani makavu ambayo yalishukiwa kuwa dawa za kulevya zenye uzito wa kilo 198.41. Madai ni kwamba vitu hivyo vilipatikana kutoka kwenye chumba kimoja cha nyumba ya mshtakiwa.
Usikilizwaji wa awali ulifanyika Machi 21, 2023 ambapo mshtakiwa alikana mashitaka yote, isipokuwa jina lake, makazi yake, na ukweli kwamba alikamatwa na kufikishwa mahakamani kwa tuhuma zilizokuwa zinamkabili.
Katika kesi hiyo, upande wa Jamhuri uliwakilishwa na mawakili wa Serikali, Messrs Mafuru na Jumanne Milanzi na upande wa utetezi uliwakilishwa na wakili Bahati Hacks.
Upande wa Jamhuri, mashaidi watano vikiwemo vielelezo sita vya maandishi na vithibitisho halisi viliwasilishwa. Katika kesi hiyo, mashahidi wa upande wa Jamhuri waliojitokeza ni Fidelis Begumisa Chrizant (PW1); PF 21280 Mkaguzi Msaidizi Ally Lipinda (PW2); Juma Adam Saleh (PW3); H. 6551 PC James (PW4); na G. 4086 D/CPL Lifa (PW5).
Mbele ya Mahakama ilielezwa kuwa, siku ya tukio majira ya saa 4.00 asubuhi, Mkaguzi Msaidizi wa Jeshi la Polisi, Ally Lipinda (PW2) alikuwa anakaribia kwenda kupumzika baada ya usiku mrefu wa doria.
Ilielezwa kuwa, Afisa huyo wa Polisi muda huo alipokea simu kutoka kwa mtoa taarifa, na kumwambia kuwa kuna shehena ya dawa za kulevya inayojulikana kama bangi ilikuwa karibu kwenda kuuzwa kutoka Kijiji cha Kitonga Wilaya ya Mvomero mkoani Morogoro.
Afisa huyo alitoa taarifa ngazi husika na ombi lake la kuingilia kati lilikubaliwa na Mkuu wa Upelelezi wa Mkoa (RCO) na kuwaagiza askari polisi ambao,pamoja naye, walitembelea eneo la uhalifu lililotokea katika nyumba ya mtuhumiwa.
Upekuzi wa dharura ndani ya nyumba ulifanywa, ukishuhudiwa na mashahidi wawili wa kujitegemea, miongoni mwao, Juma Adam Saleh (PW3).
Katika moja ya vyumba,mifuko 10 ya kijani ya 'sulphate' iliyojaa majani makavu ilipatikana ndani. Inadaiwa kuwa dawa zinazoshukiwa ni mali ya mtuhumiwa.
Mifuko hiyo (kielelezo P4) ilikamatwa na kuandikwa B1-B10, Hati ya kukamata (kielelezo P5) ilitolewa, iliyosainiwa na PW2, mshtakiwa, na mashahidi wa kujitegemea, mmoja wao akiwa PW3.
Mshitakiwa huyo ambaye aliwekwa kizuizini pamoja na mali zilizokamatwa walifikishwa katika Kituo Kikuu cha Polisi Morogoro alikokuwa amelazwa, huku Kielelezo namba 4 kikiwa chini ya ulinzi wa askari namba mbili 6551 PC James ambaye alikisajili katika Daftari la Vielelezo (Kielelezo P6).
Ilipoanzia
Machi 4, 2022, PW5 alikabidhi Kielelezo P4 kwa PW1 kwa uchambuzi. Uwasilishaji wa vielelezo hivyo uliambatana na Kielelezo Pl na aliyepokea ni Fidelis Begumisa Chrizant, Mkemia anayefanya kazi na Mkemia Mkuu wa Serikali, Kanda ya Kati mjini Dodoma.
Mifuko hiyo iliwekwa kwenye mizani na ilikuwa na uzito wa kilo 198.41. Matokeo ya uchanganuzi yalithibitisha kuwa maudhui yanayojumuisha kielelezo P4 yalikuwa dawa za kulevya zinazojulikana kama bangi.
Haya yaliwasilishwa katika ripoti iliyokubaliwa mahakamani kama kithibitisho P6. Aidha, kielelezo P4 kilirejeshwa kwa PW5 na kukabidhiwa kwa PW4 kwa ulinzi zaidi.
Ni kutokana na matokeo hayo ndipo mtuhumiwa huyo alifikishwa mahakamani kwa tuhuma zinazohusu mwenendo wa kesi hizo.
Baada ya kufungwa kwa kesi ya upande wa mashtaka, Mahakama ilitoa uamuzi uliomkuta mshtakiwa na kesi ya kujibu. Kwa hiyo, alialikwa kutoa utetezi wake dhidi ya tuhuma hizo.
Alitoa ushahidi wake kwa kiapo na hakumuita shahidi yeyote wa ziada wala hakuwasilisha kielelezo chochote.Utetezi wa mshtakiwa ulikuwa, kwa kiasi kikubwa, kukana umiliki wowote wa mifuko iliyosemekana kuwa na dawa za kulevya.
Alieleza kuwa PW2 na wenzake walipomtembelea nyumbani kwake walisema wanahusika na msako mkali dhidi ya wakulima na wasafirishaji wa bangi na kwamba mmoja wa watuhumiwa wanaotafutwa ni bwana Simba ambaye hajulikani kwake.
Alisema, maafisa wa polisi walisisitiza kuwa, mshtakiwa alikuwa sehemu ya genge moja, hivyo uamuzi ulikuwa ni kumweka chini ya kizuizi.
Alidai kuwa, shehena hiyo ambayo ameunganishwa nayo ilipatikana kwenye gari alilokuwa amefungwa. Alikanusha vikali kwamba mifuko hiyo ilitolewa nyumbani kwake, na kuongeza kuwa kukamatwa kwake hakukufikishwa kwa uongozi wa kijiji au jamaa yake yeyote.
Kwa maoni yake, huu ulikuwa utekaji nyara. Alikanusha kuwa, hakuoneshwa hati ya upekuzi au agizo ili kuhalalisha upekuzi huo.
Aidha,kwa upande wa shahidi wa kujitegemea, maoni ya mshtakiwa ni kwamba anaweza kuwa sehemu ya polisi kama alivyomuona akipanda pikipiki waliyopanda askari polisi.
Mshtakiwa alidai kuwa, mateso na vitisho vilitekelezwa wakati wote wa kukamatwa na kufikishwa kituo cha polisi na alipoteza jino.
Kwa ujumla, alikana kuhusika na kuomba kuachiliwa huru. Wakati huo huo, Jaji Mstapha Ismail wakati akisoma hukumu hiyo alisema,ni kawaida, katika kesi zote za jinai, kwamba baada ya kutolewa kwa ushahidi kwa upande wa mashtaka, na mara baada ya ushahidi wa upande wa utetezi kusikilizwa na kuchukuliwa,kazi inayofuata ya Mahakama ni kutoa uamuzi.
Jaji Ismail alibainisha kuwa, hii inahusisha kupima ushaidi uliowasilishwa na mwendesha mashtaka na kufanya uchunguzi kama huo umethibitisha kesi dhidi ya mtuhumiwa, katika kiwango kinachotakiwa na kujiridhisha bila shaka yoyote.
"Wajibu huu unachangiwa na ukweli kwamba kutiwa hatiani mtuhumiwa lazima tu kutokane na nguvu ya ushahidi na
si kwa udhaifu wa utetezi wake.
"Ukitazama kupitia ushahidi wa PW2, ofisa mashitaka huyo, unajidhihirisha wazi kuwa taarifa za mshitakiwa huyo kuhusika na tuhuma za biashara ya dawa za kulevya zilitolewa asubuhi sana na kwamba taarifa hizo zilitaka hatua zichukuliwe bila kuchelewa.
"Ndio maana alikusanya askari wake na kuelekea Kijiji cha Kitonga ambako hatimaye walikamata dawa hizo zinazodaiwa kuwa za kulevya. Hali ya kesi hii ilifichua udharura na umakini ambao haukuacha nafasi ya taratibu zilizoainishwa katika vifungu vya 38 na 40 vya Sura ya 20, au masharti yoyote ya PGO.
"Ushahidi wa PW2 na ule wa PW3 haukuacha shaka kwamba upekuzi huo wa mtuhumiwa nyumbani ulisababisha kukamatwa kwa mifuko 10 ya 'sulphate' yenye majani makavu ambayo baadaye yalithibitishwa na PW1 kama bangi.
"Kwa mujibu wa ushahidi uliotolewa, mifuko hii ilipatikana kutoka katika moja ya vyumba katika nyumba ya mshtakiwa, na kwamba ilikuwa na lebo B1-B10. Hili pia lilithibitishwa na kielelezo P5, Cheti cha Kukamata-Fomu Namba ya DCEA 003.
Mshtakiwa amekana kwa ujasiri kwamba dawa hizo zilipatikana kutoka nyumbani kwake. Maoni yake ni kwamba dawa hizi zilipatikana kutoka kwa chanzo kisichojulikana na kwamba aliwakuta nazo kwenye gari la polisi ili kuunganishwa nazo.
"Sina hakika kuwa kielelezo P4 kilipandikizwa kwa mtuhumiwa na sioni sababu ya hilo. Mtuhumiwa amesema,
kwamba hamkujua yoyote kati ya maafisa wa polisi, ikiwa ni pamoja na PW2, au shahidi wa kujitegemea (PW3), kabla ya tukio.
"Sioni sababu kwa nini askari polisi wangesafiri hadi Kijiji cha Kitonga kupambana na mtu ambaye hawakumjua hapo awali. Nimeshawishika kupita kiasi na ushaidi wa PW2 na PW3, na kuamini kwamba dawa hizo zilikuwa zimepatika
kutoka kwa mtuhumiwa.
"Suala linalofuata kazi ni kuamua ikiwa mashtaka yamethibitisha kesi yake bila shaka yoyote. Kama ilivyoelezwa hapo awali, mashaka ya kuridhisha ni kiwango cha uthibitisho wa kuamua hatia ya mtuhumiwa.
"Katika kesi ya papo hapo, ushuhuda ambao unapaswa kutumika kuamua hatia au kutokuwa na hatia kwa mtuhumiwa ni kile kilichokuwa kimetolewa na PW1, PW2, PW3 na PW4. Huu ndio ushaidi unaojaribu kukamilisha mlolongo wa kile ambacho kinamhuhusu mtuhumiwa kuhusika katika kosa ambalo anashitakiwa nalo.
Katika mkusanyiko,ushaidi huo unatoa uthibitisho kuwa,zinazoaminika kuwa dawa za kulevya, zilikamatwa, kuhifadhiwa na kuchambuliwa, na kusababisha uthibitisho kwamba hizo zilikuwa dawa za kulevya zinazojulikana kama bangi.
Ushahidi huu, hasa ule wa PW2 na PW4, ulionesha kuhusika kwao katika utafutaji na ukamataji wa dawa hizo. Ushahidi wao uliwakilisha picha ya wazi kwamba ni mshtakiwa, na si mwingine, aliyepatikana na dawa hizo za kulevya.
Ingawa haijadhihirika kuwa dawa hizo zilikuwa mbioni kwenda Dar es Salaam, ukweli ni kwamba dawa hizo zilipatikana katika milki ya mshitakiwa unathibitisha vya kutosha kuwa kitendo hicho kilikuwa ndani ya mawanda ya tafsiri ya usafirishaji haramu, kama inavyoelezwa katika Kifungu cha 3 aya ya 95, ambayo inafafanua biashara haramu kuwa ina maana ni uagizaji, usafirishaji, kununua, kuuza, kutoa, kusambaza, kuhifadhi, kumiliki, uzalishaji, utengenezaji,uwasilishaji, usambazaji, na mtu yeyote anayejihusisha kwa namna yoyote na dawa za kulevya.
"Ninaona kwamba mashahidi waliotoa ushahidi kwa upande wa mashtaka waliwasilisha ushaidi ambao ulikuwa thabiti na uthibitisho wao haukuwa na dosari. Sina sababu ya kutoamini, na katika suala hili, nimetiwa moyo na uamuzi wa Mahakama ya Rufani katika kesi ya Goodluck Kyando dhidi ya Jamhuri (2006) TLR 363, ambayo ilifanyika.
...kwamba kila shahidi ana haki ya kuthibitishwa na lazima aaminiwe na ushaidi wake kukubaliwa isipokuwa tu, kama kuna sababu nzuri na za kutokuamini shahidi."
Msimamo wangu unaimarishwa na ukweli kwamba utetezi wa mtuhumiwa umekuwa wa uzembe. Imefanya kidogo sana kufuta kile ninachokiona kuwa ushahidi wa kutosha uliowasilishwa na upande wa mashtaka.
Hakuna mashaka yoyote ya msingi, ya kutosha na ya kuaminika yaliyotolewa kupitia ushahidi wa upande wa utetezi kutaka Mahakama ichukue msimamo kuwa hatia ya mshtakiwa haijabainika.
Maoni yangu ni kwamba kile kilichounda ushuhuda wa upande wa utetezi ulikuwa, kwa kiasi kikubwa, rundo la kukanusha mambo mengi ambayo yalijumuisha baadhi ya maneno ya uongo wa wazi na ambayo hayakujibu swali la msingi ambalo ni, kwa nini polisi wangemshughulikia yeye na si kwa mtu mwingine yeyote.
Masuala ya msingi, yanayohusu uhalali wa upekuzi na ukamataji wa dawa hizo za kulevya, kama ilivyoshuhudiwa na PW2 na PW3, yaliachwa bila kudhulumiwa na ushahidi wa mshtakiwa, na hivyo kutoa hitimisho lisilopingika kwamba kielelezo P4 kilipatikana kutoka kwa mshtakiwa.
Mapitio ya kina ya ushahidi wa mwendesha mashtaka yanaleta hitimisho kwamba vigezo vyote viwili vya kuthibitisha uaminifu wa mashahidi, yaani, mshikamano wa ushuhuda wao, na mwenendo wao vilionekana wazi, na sina chochote ila pongezi nyingi kwa ustadi wao wa kuvutia.
Nina hakika kwamba ushuhuda huu, kwa maana yake ya pamoja, uliwasilisha athari kubwa ambayo ilishinda ushuhuda wa utetezi.
Hata uchunguzi wa upande wa utetezi haukuweza kufifisha nguvu ya ushuhuda huu. Madhara halisi ya haya yote ni kusukuma kesi ya mwendesha mashtaka juu ya kizingiti kinachohitajika ambacho kinaweza kumfanya mshtakiwa kuwa na hatia ya kile anachotuhumiwa nacho.
Jumla ya ushahidi uliotolewa mahakamani, wakati wa shauri hilo, unanishawishi kuwa mshtakiwa alitenda kosa ambalo anashitakiwa nalo.
"Kwa hiyo, ninamtia hatiani kwa kosa la kusafirisha dawa za kulevya kinyume na kifungu cha 15 (1) (a) na (3) (iii) cha Sheria ya Kudhibiti na Kupambana na Dawa za Kulevya, Sura ya 95 R.E. 2019, kikisomwa pamoja na aya ya 23 ya 15
Jedwali la Kwanza ya Sheria; na vifungu vya 57 (1) na 60 (2) vya Sheria ya Kudhibiti Uhalifu wa Kiuchumi na Kuratibu, Sura. 200 R.E. 2019."
Mheshiwa Jaji Ismail alisema kuwa, amezingatia utetezi uliotolewa na Wakili wa mshtakiwa kuwa mshtakiwa hajawahi kutenda kosa la jinai na ana umri mkubwa ila kutokana na ukubwa wa kosa lililomtia hatiani na madhara ambayo yangetokea kwa jamii endapo bangi hizo zingetumika, "namhukumu mshtakiwa adhabu ya kifungo cha maisha ili liwe fundisho kwake kuwa kujihusisha na jinai hakulipi,’’alihitimisha Mheshimiwa Jaji Ismail.
MAHAKAMA Kuu Kitengo cha Rushwa na Uhujumu Uchumi mkoani Morogoro imemhukumu kifungo cha maisha jela mshtakiwa, Ezekiel Christopher Kidula kwa kosa la kukutwa na bangi nyumbani kwake yenye uzito wa kilo 198.41 ambapo Mahakama pia iliagiza kuteketezwa kwa bangi hiyo.
Hukumu hiyo ilisomwa Aprili 28, 2023 na Mheshimiwa Jaji Mustapha Ismail. Akisoma hukumu hiyo alisema kuwa, ushahidi wa upande wa Jamhuri umethibitisha pasipo shaka yoyote kwamba, mtuhumiwa alitenda kosa hilo. Hivyo, Mahakama ilimtia hatiani kwa kukutwa na dawa za kulevya.
Kosa hilo ni kinyume cha kifungu cha 15 (1) (a) na (3) (iii) cha Sheria ya Kudhibiti na Kupambana na Dawa za Kulevya, Sura ya 95 R.E. 2019 ya Mamlaka ya Kudhibiti na Kupambana na Dawa za Kulevya (DCEA), iliyosomwa pamoja na aya ya 23 ya Jedwali la Kwanza la Sheria, na vifungu vya 57 (1) na 60 (2) vya Sheria ya Kudhibiti Uhalifu wa Kiuchumi na Kuratibu, Sura ya 200 R.E. 200 ("EOCCA").
Awali, Mahakama ilielezwa kuwa,kosa hilo linadaiwa kutendeka Februari 8, 2022 katika Kijiji cha Kitonga wilayani Mvomero mkoani Morogoro na lilihusisha viroba 10 vyenye majani makavu ambayo yalishukiwa kuwa dawa za kulevya zenye uzito wa kilo 198.41. Madai ni kwamba vitu hivyo vilipatikana kutoka kwenye chumba kimoja cha nyumba ya mshtakiwa.
Usikilizwaji wa awali ulifanyika Machi 21, 2023 ambapo mshtakiwa alikana mashitaka yote, isipokuwa jina lake, makazi yake, na ukweli kwamba alikamatwa na kufikishwa mahakamani kwa tuhuma zilizokuwa zinamkabili.
Katika kesi hiyo, upande wa Jamhuri uliwakilishwa na mawakili wa Serikali, Messrs Mafuru na Jumanne Milanzi na upande wa utetezi uliwakilishwa na wakili Bahati Hacks.
Upande wa Jamhuri, mashaidi watano vikiwemo vielelezo sita vya maandishi na vithibitisho halisi viliwasilishwa. Katika kesi hiyo, mashahidi wa upande wa Jamhuri waliojitokeza ni Fidelis Begumisa Chrizant (PW1); PF 21280 Mkaguzi Msaidizi Ally Lipinda (PW2); Juma Adam Saleh (PW3); H. 6551 PC James (PW4); na G. 4086 D/CPL Lifa (PW5).
Mbele ya Mahakama ilielezwa kuwa, siku ya tukio majira ya saa 4.00 asubuhi, Mkaguzi Msaidizi wa Jeshi la Polisi, Ally Lipinda (PW2) alikuwa anakaribia kwenda kupumzika baada ya usiku mrefu wa doria.
Ilielezwa kuwa, Afisa huyo wa Polisi muda huo alipokea simu kutoka kwa mtoa taarifa, na kumwambia kuwa kuna shehena ya dawa za kulevya inayojulikana kama bangi ilikuwa karibu kwenda kuuzwa kutoka Kijiji cha Kitonga Wilaya ya Mvomero mkoani Morogoro.
Afisa huyo alitoa taarifa ngazi husika na ombi lake la kuingilia kati lilikubaliwa na Mkuu wa Upelelezi wa Mkoa (RCO) na kuwaagiza askari polisi ambao,pamoja naye, walitembelea eneo la uhalifu lililotokea katika nyumba ya mtuhumiwa.
Upekuzi wa dharura ndani ya nyumba ulifanywa, ukishuhudiwa na mashahidi wawili wa kujitegemea, miongoni mwao, Juma Adam Saleh (PW3).
Katika moja ya vyumba,mifuko 10 ya kijani ya 'sulphate' iliyojaa majani makavu ilipatikana ndani. Inadaiwa kuwa dawa zinazoshukiwa ni mali ya mtuhumiwa.
Mifuko hiyo (kielelezo P4) ilikamatwa na kuandikwa B1-B10, Hati ya kukamata (kielelezo P5) ilitolewa, iliyosainiwa na PW2, mshtakiwa, na mashahidi wa kujitegemea, mmoja wao akiwa PW3.
Mshitakiwa huyo ambaye aliwekwa kizuizini pamoja na mali zilizokamatwa walifikishwa katika Kituo Kikuu cha Polisi Morogoro alikokuwa amelazwa, huku Kielelezo namba 4 kikiwa chini ya ulinzi wa askari namba mbili 6551 PC James ambaye alikisajili katika Daftari la Vielelezo (Kielelezo P6).
Ilipoanzia
Machi 4, 2022, PW5 alikabidhi Kielelezo P4 kwa PW1 kwa uchambuzi. Uwasilishaji wa vielelezo hivyo uliambatana na Kielelezo Pl na aliyepokea ni Fidelis Begumisa Chrizant, Mkemia anayefanya kazi na Mkemia Mkuu wa Serikali, Kanda ya Kati mjini Dodoma.
Mifuko hiyo iliwekwa kwenye mizani na ilikuwa na uzito wa kilo 198.41. Matokeo ya uchanganuzi yalithibitisha kuwa maudhui yanayojumuisha kielelezo P4 yalikuwa dawa za kulevya zinazojulikana kama bangi.
Haya yaliwasilishwa katika ripoti iliyokubaliwa mahakamani kama kithibitisho P6. Aidha, kielelezo P4 kilirejeshwa kwa PW5 na kukabidhiwa kwa PW4 kwa ulinzi zaidi.
Ni kutokana na matokeo hayo ndipo mtuhumiwa huyo alifikishwa mahakamani kwa tuhuma zinazohusu mwenendo wa kesi hizo.
Baada ya kufungwa kwa kesi ya upande wa mashtaka, Mahakama ilitoa uamuzi uliomkuta mshtakiwa na kesi ya kujibu. Kwa hiyo, alialikwa kutoa utetezi wake dhidi ya tuhuma hizo.
Alitoa ushahidi wake kwa kiapo na hakumuita shahidi yeyote wa ziada wala hakuwasilisha kielelezo chochote.Utetezi wa mshtakiwa ulikuwa, kwa kiasi kikubwa, kukana umiliki wowote wa mifuko iliyosemekana kuwa na dawa za kulevya.
Alieleza kuwa PW2 na wenzake walipomtembelea nyumbani kwake walisema wanahusika na msako mkali dhidi ya wakulima na wasafirishaji wa bangi na kwamba mmoja wa watuhumiwa wanaotafutwa ni bwana Simba ambaye hajulikani kwake.
Alisema, maafisa wa polisi walisisitiza kuwa, mshtakiwa alikuwa sehemu ya genge moja, hivyo uamuzi ulikuwa ni kumweka chini ya kizuizi.
Alidai kuwa, shehena hiyo ambayo ameunganishwa nayo ilipatikana kwenye gari alilokuwa amefungwa. Alikanusha vikali kwamba mifuko hiyo ilitolewa nyumbani kwake, na kuongeza kuwa kukamatwa kwake hakukufikishwa kwa uongozi wa kijiji au jamaa yake yeyote.
Kwa maoni yake, huu ulikuwa utekaji nyara. Alikanusha kuwa, hakuoneshwa hati ya upekuzi au agizo ili kuhalalisha upekuzi huo.
Aidha,kwa upande wa shahidi wa kujitegemea, maoni ya mshtakiwa ni kwamba anaweza kuwa sehemu ya polisi kama alivyomuona akipanda pikipiki waliyopanda askari polisi.
Mshtakiwa alidai kuwa, mateso na vitisho vilitekelezwa wakati wote wa kukamatwa na kufikishwa kituo cha polisi na alipoteza jino.
Kwa ujumla, alikana kuhusika na kuomba kuachiliwa huru. Wakati huo huo, Jaji Mstapha Ismail wakati akisoma hukumu hiyo alisema,ni kawaida, katika kesi zote za jinai, kwamba baada ya kutolewa kwa ushahidi kwa upande wa mashtaka, na mara baada ya ushahidi wa upande wa utetezi kusikilizwa na kuchukuliwa,kazi inayofuata ya Mahakama ni kutoa uamuzi.
Jaji Ismail alibainisha kuwa, hii inahusisha kupima ushaidi uliowasilishwa na mwendesha mashtaka na kufanya uchunguzi kama huo umethibitisha kesi dhidi ya mtuhumiwa, katika kiwango kinachotakiwa na kujiridhisha bila shaka yoyote.
"Wajibu huu unachangiwa na ukweli kwamba kutiwa hatiani mtuhumiwa lazima tu kutokane na nguvu ya ushahidi na
si kwa udhaifu wa utetezi wake.
"Ukitazama kupitia ushahidi wa PW2, ofisa mashitaka huyo, unajidhihirisha wazi kuwa taarifa za mshitakiwa huyo kuhusika na tuhuma za biashara ya dawa za kulevya zilitolewa asubuhi sana na kwamba taarifa hizo zilitaka hatua zichukuliwe bila kuchelewa.
"Ndio maana alikusanya askari wake na kuelekea Kijiji cha Kitonga ambako hatimaye walikamata dawa hizo zinazodaiwa kuwa za kulevya. Hali ya kesi hii ilifichua udharura na umakini ambao haukuacha nafasi ya taratibu zilizoainishwa katika vifungu vya 38 na 40 vya Sura ya 20, au masharti yoyote ya PGO.
"Ushahidi wa PW2 na ule wa PW3 haukuacha shaka kwamba upekuzi huo wa mtuhumiwa nyumbani ulisababisha kukamatwa kwa mifuko 10 ya 'sulphate' yenye majani makavu ambayo baadaye yalithibitishwa na PW1 kama bangi.
"Kwa mujibu wa ushahidi uliotolewa, mifuko hii ilipatikana kutoka katika moja ya vyumba katika nyumba ya mshtakiwa, na kwamba ilikuwa na lebo B1-B10. Hili pia lilithibitishwa na kielelezo P5, Cheti cha Kukamata-Fomu Namba ya DCEA 003.
Mshtakiwa amekana kwa ujasiri kwamba dawa hizo zilipatikana kutoka nyumbani kwake. Maoni yake ni kwamba dawa hizi zilipatikana kutoka kwa chanzo kisichojulikana na kwamba aliwakuta nazo kwenye gari la polisi ili kuunganishwa nazo.
"Sina hakika kuwa kielelezo P4 kilipandikizwa kwa mtuhumiwa na sioni sababu ya hilo. Mtuhumiwa amesema,
kwamba hamkujua yoyote kati ya maafisa wa polisi, ikiwa ni pamoja na PW2, au shahidi wa kujitegemea (PW3), kabla ya tukio.
"Sioni sababu kwa nini askari polisi wangesafiri hadi Kijiji cha Kitonga kupambana na mtu ambaye hawakumjua hapo awali. Nimeshawishika kupita kiasi na ushaidi wa PW2 na PW3, na kuamini kwamba dawa hizo zilikuwa zimepatika
kutoka kwa mtuhumiwa.
"Suala linalofuata kazi ni kuamua ikiwa mashtaka yamethibitisha kesi yake bila shaka yoyote. Kama ilivyoelezwa hapo awali, mashaka ya kuridhisha ni kiwango cha uthibitisho wa kuamua hatia ya mtuhumiwa.
"Katika kesi ya papo hapo, ushuhuda ambao unapaswa kutumika kuamua hatia au kutokuwa na hatia kwa mtuhumiwa ni kile kilichokuwa kimetolewa na PW1, PW2, PW3 na PW4. Huu ndio ushaidi unaojaribu kukamilisha mlolongo wa kile ambacho kinamhuhusu mtuhumiwa kuhusika katika kosa ambalo anashitakiwa nalo.
Katika mkusanyiko,ushaidi huo unatoa uthibitisho kuwa,zinazoaminika kuwa dawa za kulevya, zilikamatwa, kuhifadhiwa na kuchambuliwa, na kusababisha uthibitisho kwamba hizo zilikuwa dawa za kulevya zinazojulikana kama bangi.
Ushahidi huu, hasa ule wa PW2 na PW4, ulionesha kuhusika kwao katika utafutaji na ukamataji wa dawa hizo. Ushahidi wao uliwakilisha picha ya wazi kwamba ni mshtakiwa, na si mwingine, aliyepatikana na dawa hizo za kulevya.
Ingawa haijadhihirika kuwa dawa hizo zilikuwa mbioni kwenda Dar es Salaam, ukweli ni kwamba dawa hizo zilipatikana katika milki ya mshitakiwa unathibitisha vya kutosha kuwa kitendo hicho kilikuwa ndani ya mawanda ya tafsiri ya usafirishaji haramu, kama inavyoelezwa katika Kifungu cha 3 aya ya 95, ambayo inafafanua biashara haramu kuwa ina maana ni uagizaji, usafirishaji, kununua, kuuza, kutoa, kusambaza, kuhifadhi, kumiliki, uzalishaji, utengenezaji,uwasilishaji, usambazaji, na mtu yeyote anayejihusisha kwa namna yoyote na dawa za kulevya.
"Ninaona kwamba mashahidi waliotoa ushahidi kwa upande wa mashtaka waliwasilisha ushaidi ambao ulikuwa thabiti na uthibitisho wao haukuwa na dosari. Sina sababu ya kutoamini, na katika suala hili, nimetiwa moyo na uamuzi wa Mahakama ya Rufani katika kesi ya Goodluck Kyando dhidi ya Jamhuri (2006) TLR 363, ambayo ilifanyika.
...kwamba kila shahidi ana haki ya kuthibitishwa na lazima aaminiwe na ushaidi wake kukubaliwa isipokuwa tu, kama kuna sababu nzuri na za kutokuamini shahidi."
Msimamo wangu unaimarishwa na ukweli kwamba utetezi wa mtuhumiwa umekuwa wa uzembe. Imefanya kidogo sana kufuta kile ninachokiona kuwa ushahidi wa kutosha uliowasilishwa na upande wa mashtaka.
Hakuna mashaka yoyote ya msingi, ya kutosha na ya kuaminika yaliyotolewa kupitia ushahidi wa upande wa utetezi kutaka Mahakama ichukue msimamo kuwa hatia ya mshtakiwa haijabainika.
Maoni yangu ni kwamba kile kilichounda ushuhuda wa upande wa utetezi ulikuwa, kwa kiasi kikubwa, rundo la kukanusha mambo mengi ambayo yalijumuisha baadhi ya maneno ya uongo wa wazi na ambayo hayakujibu swali la msingi ambalo ni, kwa nini polisi wangemshughulikia yeye na si kwa mtu mwingine yeyote.
Masuala ya msingi, yanayohusu uhalali wa upekuzi na ukamataji wa dawa hizo za kulevya, kama ilivyoshuhudiwa na PW2 na PW3, yaliachwa bila kudhulumiwa na ushahidi wa mshtakiwa, na hivyo kutoa hitimisho lisilopingika kwamba kielelezo P4 kilipatikana kutoka kwa mshtakiwa.
Mapitio ya kina ya ushahidi wa mwendesha mashtaka yanaleta hitimisho kwamba vigezo vyote viwili vya kuthibitisha uaminifu wa mashahidi, yaani, mshikamano wa ushuhuda wao, na mwenendo wao vilionekana wazi, na sina chochote ila pongezi nyingi kwa ustadi wao wa kuvutia.
Nina hakika kwamba ushuhuda huu, kwa maana yake ya pamoja, uliwasilisha athari kubwa ambayo ilishinda ushuhuda wa utetezi.
Hata uchunguzi wa upande wa utetezi haukuweza kufifisha nguvu ya ushuhuda huu. Madhara halisi ya haya yote ni kusukuma kesi ya mwendesha mashtaka juu ya kizingiti kinachohitajika ambacho kinaweza kumfanya mshtakiwa kuwa na hatia ya kile anachotuhumiwa nacho.
Jumla ya ushahidi uliotolewa mahakamani, wakati wa shauri hilo, unanishawishi kuwa mshtakiwa alitenda kosa ambalo anashitakiwa nalo.
"Kwa hiyo, ninamtia hatiani kwa kosa la kusafirisha dawa za kulevya kinyume na kifungu cha 15 (1) (a) na (3) (iii) cha Sheria ya Kudhibiti na Kupambana na Dawa za Kulevya, Sura ya 95 R.E. 2019, kikisomwa pamoja na aya ya 23 ya 15
Jedwali la Kwanza ya Sheria; na vifungu vya 57 (1) na 60 (2) vya Sheria ya Kudhibiti Uhalifu wa Kiuchumi na Kuratibu, Sura. 200 R.E. 2019."
Mheshiwa Jaji Ismail alisema kuwa, amezingatia utetezi uliotolewa na Wakili wa mshtakiwa kuwa mshtakiwa hajawahi kutenda kosa la jinai na ana umri mkubwa ila kutokana na ukubwa wa kosa lililomtia hatiani na madhara ambayo yangetokea kwa jamii endapo bangi hizo zingetumika, "namhukumu mshtakiwa adhabu ya kifungo cha maisha ili liwe fundisho kwake kuwa kujihusisha na jinai hakulipi,’’alihitimisha Mheshimiwa Jaji Ismail.
Tags
Bangi
DCEA Tanzania
Habari
Kataa Dawa za Kulevya na Timiza Ndoto Zako
Mamlaka ya Kudhibiti na Kupambana na Dawa za Kulevya (DCEA)