TEL AVIV-Waziri Mkuu wa Israel, Benjamin Netanyahu amekataa kusema kama atatii uamuzi wowote wa Mahakama ya Juu unaoweza kutupilia mbali sheria yake yenye utata ya mageuzi ya mahakama, huku Waisraeli wakidaiwa kuteseka kutokana na mzozo kati ya Serikali yao na Mahakama.
Waandamanaji wakipeperusha bendera kubwa za Israeli wakati wa maandamano dhidi ya Serikali ya Netanyahu kufanyia marekebisho mfumo wa mahakama, nje ya Knesset jijini Jerusalem, Jumatatu ya Julai 24, 2023, wakati bunge lilipopitisha sheria ya 'usawa'. (Picha na AP/Ohad Zwigenberg).Katika mahojiano na Wolf Blitzer wa CNN, Waziri Mkuu Netanyhu alionya kwamba nchi inaweza kuingia eneo lisilo la kawaida ikiwa Mahakama ya Juu itabatilisha sheria hiyo.
"Unachozungumza ni hali, au hali inayoweza kutokea, ambapo kwa maneno ya Marekani, Mahakama Kuu ya Marekani ingechukua marekebisho ya Katiba na kusema kuwa ni kinyume cha Katiba, Netanyahu alisema. "Hiyo ndiyo aina ya hali unayozungumzia, na natumai hatutafikia hilo."
Sheria inayoitwa "usawa" ni marekebisho ya mojawapo ya Sheria za Msingi za Israeli, ambazo zipo badala ya Katiba rasmi.
Ilipitisha na Bunge la Knesset mnamo Jumatatu licha ya miezi sita ya maandamano na ukosoaji wa nadra kutoka Ikulu ya White House.
Ni hatua ya kwanza katika mpango mpana wa hatua ambazo wakosoaji wanasema zitadhoofisha demokrasia nchini Israel kwa kudhoofisha uwezo wa mahakama kuwadhibiti wanasiasa.
Mahakama ya Juu imesema kuwa itasikiliza rufaa dhidi ya sheria hiyo mwezi Septemba.
Rais wa Marekani, Joe Biden amekuwa akisema kuna njia isiyo ya kawaida kuhusu pendekezo hilo la marekebisho ya mahakama, akipendekeza kuwa ni sawa na mmomonyoko wa taasisi za kidemokrasia na kunaweza kudhoofisha uhusiano wa Marekani na Israel.
Alipoulizwa ikiwa anatarajia matokeo kutoka kwa Marekani kwa kupitishwa kwa muswada huo, Netanyahu alisisitiza kwamba uhusiano unaendelea kuwa thabiti kati ya Ikulu ya Biden na serikali yake katika historia ya Israel.
"Angalia, sote tuna nia ya kuizuia Iran. Sote tuna nia ya kuendeleza amani. Hii ndiyo sababu nilirudi kuhudumu kwa mara ya sita kama Waziri Mkuu wa Israeli.
"Nadhani malengo hayo yanaweza kufikiwa, na yatafikiwa pamoja kati ya Israel na Marekani. Nadhani hiyo itaimarisha miungano yetu. si kudhoofika,”alisema.
Netanyahu pia alionesha mjadala nchini Marekani juu ya Mahakama yake ya Juu. "Kuna mjadala wa ndani nchini Marekani hivi sasa, kuhusu mamlaka ya Mahakama ya Juu kuhusu ikiwa inatumia vibaya mamlaka yake, ikiwa unapaswa kuipunguza," alisema.
"Je, hiyo inafanya demokrasia ya Marekani isiwe demokrasia? Je, hilo linafanya mjadala huo usiwe wa maana? Je! hiyo inafanya suala hilo kuwa ishara ya ukweli kwamba unahamia kwenye udikteta binafsi?," alisema.
Benny Gantz, kiongozi wa chama cha upinzani nchini Israel cha National Unity alionya kwamba, ikiwa Netanyahu atapuuza uamuzi mbaya kutoka kwa Mahakama ya Juu, itakuwa sawa na mapinduzi.
"Katika nchi ya kidemokrasia, waziri mkuu anaheshimu na kutenda kulingana na maamuzi ya mahakama, bila kujali ni kiasi gani hakubaliani nayo," Gantz aliandika kupitia ukurasa wake wa Twitter na kuongeza,
"Ikiwa Netanyahu, kama afisa yeyote aliyechaguliwa, hatafuata uamuzi wa mahakama, atafanya mapinduzi ya serikali ambayo yatabadilisha hali ya utawala wa Israeli, jambo ambalo litapinga uhalali wake wa kushikilia wadhifa huo."
Sheria mpya ya Israeli inaiondolea Mahakama ya Juu uwezo wa kukataa baadhi ya maamuzi ya serikali kwa misingi ya kiwango cha busara. Ilikuwa ni mageuzi ya kwanza ya serikali kuu ya mahakama kupitishwa na Bunge la Israel, Knesset.
"Nchi haina ngazi ya juu zaidi ya Bunge, lakini ina Mahakama ya Juu yenye nguvu kiasi. Netanyahu na wafuasi wake wanasema mahakama imekuwa na nguvu nyingi, na kwamba urekebishaji wao utasawazisha tena mamlaka kati ya mahakama, wabunge na serikali.
"Hatutaki mahakama ya chini. Tunataka mahakama huru, sio mahakama yenye nguvu zote na hayo ndiyo masahihisho tunayofanya,” Netanyahu alimweleza Blitzer.
Waziri Mkuu Netanyahu alikiri hata hivyo kwamba muswada huo ulizua mjadala mkubwa. “Sitaki kupuuza. Pia sitaki kupunguza wasiwasi walio nao watu, kwa sababu wengi wao wameshikwa na hali hii ya woga,” alisema, na kuongeza "Israeli itabaki kuwa demokrasia."
Wapinzani wanasema Mahakama ya Juu ndiyo pekee inayochunguza mamlaka ya serikali na Knesset, na kuonya kwamba mageuzi hayo yatamomonyoa demokrasia ya Israel kwa kumpa Netanyahu na serikali yake mamlaka karibu yasiyo na vikwazo.
Wakosoaji pia wamemtuhumu Netanyahu kwa kuendeleza marekebisho hayo ili kujilinda na kesi yake ya ufisadi, ambapo anakabiliwa na mashtaka ya ulaghai, hongo na kukiuka kiapo cha uaminifu ambayo ameyakanusha.
Je, sheria mpya ingetumika kumfukuza kazi mwanasheria mkuu, anayesimamia kesi hiyo kwa sasa? "Naweza kukuambia kuwa hili halitafanyika kwa sababu linahitaji wakuu wa muungano wote kukubaliana nalo na hawatakubaliana nalo. Haifanyiki, "alitabiri.
Maelfu ya askari wa akiba wa jeshi la Israeli ambao ni uti wa mgongo wa jeshi la Israeli wanatishia kutojitokeza kufanya kazi juu ya sheria mpya, lakini Netanyahu alionekana kutokerwa na tishio hilo.
"Ndiyo, kuna mjadala mkubwa, lakini, na baadhi ya majenerali wa zamani wanaongoza juhudi dhidi ya mageuzi haya. Ni sawa. Ni jambo la halali.
"Lakini katika demokrasia, siku ambayo... majenerali wa zamani wanaweza kulazimisha... maafisa waliochaguliwa kidemokrasia kusitisha sheria juu ya jambo hili au lile, ningesema hiyo ndiyo siku ambayo Israeli iliacha kuwa demokrasia,"alisema.
Alisema, hataki "kupunguza wasiwasi ambao watu wanayo kwa sababu wengi wao wamenaswa katika hali hii ya hofu," aliongeza. "Israel itabaki kuwa demokrasia,"alibainisha Waziri Mkuu huyo. (CNN/DIRAMAKINI)