DAR ES SALAAM-Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji (EWURA) imetangaza bei kikomo za bidhaa za mafuta ya petroli hapa nchini zilizoanza kutumika kuanzia Jumatano, tarehe 6 Desemba 2023 saa 6:01 usiku.
Hayo ni kwa mujibu wa taarifa iliyotewa na Mkurugenzi Mkuu wa EWURA,Mhandisi James A.Mwainyekule ambapo amefafanua kuwa kwa mwezi Desemba 2023, bei za rejareja za mafuta katika Mkoa ya Dar es Salaam,
Petroli inauzwa lita moja kwa shilingi 3,158 huku Dizeli ikiuzwa kwa shilingi 3,226 kwa lita moja na mafuta ya taa yanauzwa kwa shilingi 3,423 kwa lita.
Kwa Mkoa wa Tanga lita ya Petroli inauzwa kwa shilingi 3,204 huku lita ya Diezeli ikiuzwa kwa shilingi 3,377 kwa lita na lita ya mafuta ya taa inauzwa shilingi 3,469.
Aidha, kwa upande wa Mkoa wa Mtwara lita ya Petroli inauzwa kwa shilingi 3,231 huku Diezeli ikiuzwa kwa shilingi 3,546 na mafuta ya taa yanauzwa kwa shilingi 3,495 kwa lita.
Amesema, wa mwezi Desemba, 2023 bei za mafuta (FOB) kwenye soko la dunia zimepungua kwa wastani wa 0.86% kwa mafuta ya petroli na 9.11% kwa mafuta ya dizeli.
Aidha, gharama za kuagiza mafuta (premium) kwa Bandari ya DSM zimepungua kwa wastani 24% kwa mafuta ya petroli na 30% kwa mafuta ya dizeli; na kwa Bandari ya Tanga gharama za kuagiza mafuta (premium) zimepungua kwa 30% kwa mafuta ya petroli na 17% kwa mafuta ya dizeli.
Bandari ya Mtwara haikupokea shehena ya mafuta Mabadiliko ya bei za mafuta kwa mwezi Desemba 2023 yanatokana na kupungua kwa bei za mafuta ghafi katika soko la dunia kwa wastani wa asilimia 8.72% na gharama za uagizaji wa mafuta kwa wastani wa asilimia 27 kwa petroli na asilimia 23 kwa dizeli.
Bei za mafuta za rejareja katika miji, wilaya na mikoa ni kama zinavyooneshwa katika Jedwali Na. 1 na bei za mafuta za jumla ni kama zinavyooneshwa katika Jedwali Na. 2.
Wafanyabiashara wa bidhaa za mafuta kwa rejareja wanatakiwa kuuza mafuta kwa bei zinazooneshwa katika Jedwali Na. 1. Aidha, wafanyabiashara wa bidhaa za mafuta kwa jumla wanatakiwa kuuza mafuta kwa bei zinazooneshwa katika Jedwali Na. 2.
Hatua kali za kisheria zitachukuliwa dhidi ya mfanyabiashara yoyote atakayekiuka AGIZO hili. EWURA inapenda kuwakumbusha wafanyabiashara wa bidhaa za mafuta kwa jumla na rejareja pamoja na jamii kuzingatia yafuatayo:
- a) bei kikomo za bidhaa za mafuta ya petroli kwa eneo husika zinapatikana kupitia simu za mkononi kwa kupiga namba *152*00# na kisha kufuata maelekezo.
Huduma hii ni bure na inapatikana kupitia mitandao yote ya simu za mkononi hapa nchini. b) Kwa mujibu wa Sheria ya Mafuta ya mwaka 2015, kifungu namba 166, bei za 2 bidhaa za mafuta ya petroli zitaendelea kupangwa na soko.
EWURA itaendelea kuhamasisha ushindani kwa kutoa taarifa za bei kikomo za bidhaa za mafuta. c) Kampuni za mafuta ziko huru kuuza bidhaa za mafuta ya petroli kwa bei ya ushindani isipokuwa bei hizo zisizidi bei kikomo (Price cap) au kuwa chini ya bei iliyoruhusiwa (Floor Price) kama zilivyokokotolewa kwa mujibu wa Kanuni za EWURA za Kupanga Bei za Mafuta za Mwaka 2022 zilizotangazwa tarehe 28 Januari 2022 kupitia Gazeti la Serikali Na. 57 na marekebisho ya kanuni tajwa kupitia Gazeti la Serikali Na. 761A la tarehe 30 Oktoba 2023.
d) Vituo vyote vya mafuta vinatakiwa kuchapisha bei za bidhaa za mafuta katika mabango yanayoonekana bayana yakionesha bei za mafuta, punguzo, vivutio vya kibiashara vinavyotolewa na kituo husika.
Pale ambapo inawezekana kuchagua, wateja wanashauriwa kununua bidhaa za mafuta katika vituo vinavyouza mafuta kwa bei nafuu zaidi ili kushamirisha ushindani. Ni kosa kuuza mafuta bila kuweka mabango ya bei inayoonekana vizuri kwa wateja.
Adhabu kali itatolewa kwa kituo husika kwa kutotekeleza matakwa ya kisheria kwa mujibu wa kanuni husika. e) Wauzaji wa bidhaa za mafuta ya petroli wanatakiwa kutoa stakabadhi za mauzo kutoka kwenye Electronic Fiscal Pump Printers (EFPP) na wanunuzi wahakikishe wanapata stakabadhi hizo za malipo zinazoonyesha jina la kituo, tarehe, aina ya mafuta yaliyonunuliwa na bei kwa lita.
Stakabadhi hizo zitatumika kama kidhibiti kwa wanunuzi wa mafuta endapo kutajitokeza malalamiko ya kuuziwa mafuta kwa bei ya juu kuliko bei kikomo au kuuziwa mafuta yasiyo na kiwango cha ubora unaotakiwa. Stakabadhi hizo pia zitasaidia kurahisisha ukusanyaji wa kodi za Serikali zitokanazo na mauzo ya bidhaa za mafuta ya petroli.
Hayo ni kwa mujibu wa taarifa iliyotewa na Mkurugenzi Mkuu wa EWURA,Mhandisi James A.Mwainyekule ambapo amefafanua kuwa kwa mwezi Desemba 2023, bei za rejareja za mafuta katika Mkoa ya Dar es Salaam,
Petroli inauzwa lita moja kwa shilingi 3,158 huku Dizeli ikiuzwa kwa shilingi 3,226 kwa lita moja na mafuta ya taa yanauzwa kwa shilingi 3,423 kwa lita.
Kwa Mkoa wa Tanga lita ya Petroli inauzwa kwa shilingi 3,204 huku lita ya Diezeli ikiuzwa kwa shilingi 3,377 kwa lita na lita ya mafuta ya taa inauzwa shilingi 3,469.
Aidha, kwa upande wa Mkoa wa Mtwara lita ya Petroli inauzwa kwa shilingi 3,231 huku Diezeli ikiuzwa kwa shilingi 3,546 na mafuta ya taa yanauzwa kwa shilingi 3,495 kwa lita.
Amesema, wa mwezi Desemba, 2023 bei za mafuta (FOB) kwenye soko la dunia zimepungua kwa wastani wa 0.86% kwa mafuta ya petroli na 9.11% kwa mafuta ya dizeli.
Aidha, gharama za kuagiza mafuta (premium) kwa Bandari ya DSM zimepungua kwa wastani 24% kwa mafuta ya petroli na 30% kwa mafuta ya dizeli; na kwa Bandari ya Tanga gharama za kuagiza mafuta (premium) zimepungua kwa 30% kwa mafuta ya petroli na 17% kwa mafuta ya dizeli.
Bandari ya Mtwara haikupokea shehena ya mafuta Mabadiliko ya bei za mafuta kwa mwezi Desemba 2023 yanatokana na kupungua kwa bei za mafuta ghafi katika soko la dunia kwa wastani wa asilimia 8.72% na gharama za uagizaji wa mafuta kwa wastani wa asilimia 27 kwa petroli na asilimia 23 kwa dizeli.
Bei za mafuta za rejareja katika miji, wilaya na mikoa ni kama zinavyooneshwa katika Jedwali Na. 1 na bei za mafuta za jumla ni kama zinavyooneshwa katika Jedwali Na. 2.
Wafanyabiashara wa bidhaa za mafuta kwa rejareja wanatakiwa kuuza mafuta kwa bei zinazooneshwa katika Jedwali Na. 1. Aidha, wafanyabiashara wa bidhaa za mafuta kwa jumla wanatakiwa kuuza mafuta kwa bei zinazooneshwa katika Jedwali Na. 2.
Hatua kali za kisheria zitachukuliwa dhidi ya mfanyabiashara yoyote atakayekiuka AGIZO hili. EWURA inapenda kuwakumbusha wafanyabiashara wa bidhaa za mafuta kwa jumla na rejareja pamoja na jamii kuzingatia yafuatayo:
- a) bei kikomo za bidhaa za mafuta ya petroli kwa eneo husika zinapatikana kupitia simu za mkononi kwa kupiga namba *152*00# na kisha kufuata maelekezo.
Huduma hii ni bure na inapatikana kupitia mitandao yote ya simu za mkononi hapa nchini. b) Kwa mujibu wa Sheria ya Mafuta ya mwaka 2015, kifungu namba 166, bei za 2 bidhaa za mafuta ya petroli zitaendelea kupangwa na soko.
EWURA itaendelea kuhamasisha ushindani kwa kutoa taarifa za bei kikomo za bidhaa za mafuta. c) Kampuni za mafuta ziko huru kuuza bidhaa za mafuta ya petroli kwa bei ya ushindani isipokuwa bei hizo zisizidi bei kikomo (Price cap) au kuwa chini ya bei iliyoruhusiwa (Floor Price) kama zilivyokokotolewa kwa mujibu wa Kanuni za EWURA za Kupanga Bei za Mafuta za Mwaka 2022 zilizotangazwa tarehe 28 Januari 2022 kupitia Gazeti la Serikali Na. 57 na marekebisho ya kanuni tajwa kupitia Gazeti la Serikali Na. 761A la tarehe 30 Oktoba 2023.
d) Vituo vyote vya mafuta vinatakiwa kuchapisha bei za bidhaa za mafuta katika mabango yanayoonekana bayana yakionesha bei za mafuta, punguzo, vivutio vya kibiashara vinavyotolewa na kituo husika.
Pale ambapo inawezekana kuchagua, wateja wanashauriwa kununua bidhaa za mafuta katika vituo vinavyouza mafuta kwa bei nafuu zaidi ili kushamirisha ushindani. Ni kosa kuuza mafuta bila kuweka mabango ya bei inayoonekana vizuri kwa wateja.
Adhabu kali itatolewa kwa kituo husika kwa kutotekeleza matakwa ya kisheria kwa mujibu wa kanuni husika. e) Wauzaji wa bidhaa za mafuta ya petroli wanatakiwa kutoa stakabadhi za mauzo kutoka kwenye Electronic Fiscal Pump Printers (EFPP) na wanunuzi wahakikishe wanapata stakabadhi hizo za malipo zinazoonyesha jina la kituo, tarehe, aina ya mafuta yaliyonunuliwa na bei kwa lita.
Stakabadhi hizo zitatumika kama kidhibiti kwa wanunuzi wa mafuta endapo kutajitokeza malalamiko ya kuuziwa mafuta kwa bei ya juu kuliko bei kikomo au kuuziwa mafuta yasiyo na kiwango cha ubora unaotakiwa. Stakabadhi hizo pia zitasaidia kurahisisha ukusanyaji wa kodi za Serikali zitokanazo na mauzo ya bidhaa za mafuta ya petroli.
JEDWALI 1: BEI KIKOMO ZA REJAREJA KWA SHILINGI/LITA
